Mái ngói không chỉ là lớp bảo vệ ngôi nhà khỏi thời tiết khắc nghiệt mà còn mang lại vẻ đẹp cổ điển, sang trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền, việc hiểu rõ cấu tạo mái ngói là điều vô cùng quan trọng. Từ các loại ngói đến hệ thống khung kèo, mỗi chi tiết đều đóng vai trò thiết yếu trong việc tạo nên một mái nhà vững chắc, bền bỉ theo thời gian. Hãy cùng khám phá sâu hơn về cấu trúc đặc biệt này để lựa chọn giải pháp phù hợp nhất cho ngôi nhà của bạn!
MỤC LỤC BÀI VIẾT
Mái nhà gồm những gì?
Một hệ mái nhà đạt chuẩn phải đảm bảo hai yêu cầu quan trọng: kết cấu chịu lực và kết cấu bao che.
Kết cấu chịu lực
Mái nhà phải chịu được cả tải trọng động và tải trọng tĩnh. Tải trọng động bao gồm các yếu tố tự nhiên bên ngoài tác động lên mái nhà như sức gió, bão hay mưa tuyết. Trong khi đó, tải trọng tĩnh bao gồm trọng lượng của toàn bộ hệ thống mái ngói, lớp lợp bên trên và các cấu trúc đỡ lớp lợp.
Kết cấu bao che
Chức năng chính của mái nhà là bảo vệ không gian bên dưới khỏi những tác động từ môi trường. Kết cấu bao che cần đảm bảo khả năng chống thấm, cách nhiệt, giữ nhiệt và che chắn hiệu quả khỏi mưa nắng. Điều này giúp duy trì môi trường sống bên trong luôn khô ráo, thoáng mát và an toàn.
Ngoài việc đáp ứng những yêu cầu về kết cấu, yếu tố thẩm mỹ, tuổi thọ, và giá thành cũng là những yếu tố mà gia chủ cần cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn và thiết kế hệ mái. Một mái nhà được thiết kế và thi công hoàn chỉnh không chỉ đảm bảo công năng mà còn mang lại vẻ đẹp tinh tế, tạo điểm nhấn cho tổng thể kiến trúc.
Cấu tạo mái ngói gồm những gì?
Trong cấu tạo mái ngói, hệ thống khung kèo thép đóng vai trò cực kỳ quan trọng, đảm nhận nhiệm vụ chịu lực cho toàn bộ mái. Khung kèo thép được chia thành các bộ phận chính:
- Hệ xà gồ thép mạ kẽm: Là thành phần chính liên kết các thanh xà gồ với nhau, đảm bảo tính ổn định cho mái. Nhờ trọng lượng nhẹ và khả năng chịu lực cao, hệ xà gồ thép mạ kẽm giúp giảm tải trọng cho toàn bộ công trình mà vẫn đảm bảo độ chắc chắn.
- Ngói lợp mái: Ngói lợp được liên kết chặt chẽ với hệ khung kèo thép. Tùy thuộc vào nhu cầu thẩm mỹ và điều kiện thời tiết, chủ nhà có thể lựa chọn các loại ngói như ngói đất nung, ngói xi măng hay ngói kim loại. Điều quan trọng là ngói phải đạt chuẩn chất lượng để đảm bảo tuổi thọ và tính bền vững cho ngôi nhà.
Chi tiết cấu tạo mái ngói, kết cấu mái ngói
Tường thu hồi
Tường thu hồi có tác dụng đỡ phần mái dốc và chịu lực chính. Để tăng khả năng chịu lực, các gia chủ thường bổ trụ vào những vị trí quan trọng, giúp tạo ra sự liên kết chắc chắn giữa tường và hệ mái. Thường thì với những ngôi nhà rộng khoảng 4-5m, tường thu hồi sẽ được bổ trụ hai lần.
Vì kèo
Vì kèo là bộ phận hình tam giác cân, đóng vai trò làm giá đỡ cho hai bên mái dốc. Hiện nay, vì kèo thép được sử dụng nhiều hơn gỗ nhờ tính linh hoạt và bền bỉ. Đối với các công trình nhỏ, kèo gỗ hoặc thép vẫn là lựa chọn phổ biến bởi tính kinh tế và độ chắc chắn của chúng.
>>> Xem thêm: Mái ngói khung kèo thép nhẹ
Hệ thống giằng
Hệ thống giằng có nhiệm vụ liên kết các vì kèo với hệ khung qua xà gồ, giúp truyền lực từ mái theo phương dọc về các điểm giằng chính, đảm bảo sự ổn định và bền vững cho toàn bộ kết cấu mái.
Xà gồ
Xà gồ chịu trách nhiệm nâng đỡ tải trọng mái và vật liệu lợp. Các loại xà gồ phổ biến thường xà gồ thép, gỗ hoặc sắt hộp, với độ bền và chi phí phù hợp tùy theo ngân sách của gia chủ.
Cầu phong (đòn dông)
Cầu phong là các thanh gỗ hoặc kim loại, đặt vuông góc với xà gồ để tăng độ cứng và ổn định cho mái. Đây là phần quan trọng giúp phân bổ đều trọng lượng của toàn bộ hệ mái lên khung kèo.
Li tô
Li tô là những thanh gỗ hoặc sắt, được lắp đặt để tạo bề mặt phẳng cho việc lợp ngói. Vai trò của li tô là giúp ngói lợp được đều đặn, chắc chắn, và tăng cường độ liên kết giữa các lớp ngói.
Ngói lợp mái
Ngói lợp là phần không thể thiếu trong cấu tạo mái ngói. Với nhiều loại ngói khác nhau trên thị trường như ngói xi măng, ngói đất nung hay ngói kim loại, việc lựa chọn ngói cần dựa vào yếu tố thẩm mỹ, ngân sách và điều kiện thời tiết của khu vực. Ngói chất lượng không chỉ giúp mái nhà bền đẹp mà còn giúp gia chủ tiết kiệm chi phí bảo dưỡng về lâu dài.
Ngói lợp mái hiện nay rất đa dạng, với nhiều loại khác nhau được phân chia theo hình dáng và phương pháp sản xuất. Trong số đó, có các loại ngói lợp nhà phổ biến hiện nay như:
- Ngói máy: Được sử dụng rộng rãi với hai loại phổ biến là ngói 13 viên/m² và ngói 22 viên/m², trong đó loại 22 viên được ưa chuộng hơn nhờ khả năng lắp đặt linh hoạt và hiệu quả.
- Ngói ống (ngói âm dương): Đặc biệt ở dạng lòng máng, loại ngói này thường được sử dụng trong các công trình kiến trúc cổ điển hoặc nhà ở truyền thống.
- Ngói phẳng: Phù hợp với những ngôi nhà có phong cách hiện đại, đơn giản và tối giản.
Bản vẽ kết cấu mái ngói
Sau khi xác định chi tiết về loại ngói, độ dốc mái và khoảng cách giữa các thanh xà gồ, việc thiết kế bản vẽ kết cấu mái ngói trở nên vô cùng quan trọng. Bản vẽ này giúp gia chủ hình dung rõ ràng hệ thống giàn mái khung thép, từ đó có thể điều chỉnh thiết kế để đạt độ hài lòng cao nhất. Đồng thời, bản vẽ chi tiết cấu tạo mái ngói cũng đóng vai trò làm nền tảng để đội ngũ thi công lắp dựng theo đúng tiêu chuẩn, đảm bảo chất lượng công trình.
Phương pháp lợp ngói phổ biến
Để hoàn thiện kết cấu mái ngói, việc nắm bắt phương pháp lợp ngói chuẩn là điều cần thiết. Quá trình lợp ngói bắt đầu từ dưới lên trên và phần nóc sẽ được hoàn thiện bằng ngói bò. Trước khi lợp, cần cố định các thanh li tô (kích thước 2×5 cm hoặc 3×3 cm, khoảng cách giữa các thanh từ 26 – 31 cm) bằng đinh vào các thanh cầu phong. Ngói sẽ được lợp từ chân mái lên dần đến đỉnh, đảm bảo rằng chiều rộng chồng lên nhau của hai viên ngói ở phần nóc không nhỏ hơn 5 cm. Bạn có thể sử dụng vữa xi măng để đảm bảo chống dột.
Trong điều kiện thời tiết bình thường, cách lợp này thường đã đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. Tuy nhiên, ở những vùng khí hậu khắc nghiệt, nơi gió mạnh có thể gây ảnh hưởng, gia chủ nên sử dụng vữa để trám kín các khe hở, ngăn chặn nước mưa hắt vào nhà. Ngoài ra, bên dưới lớp ngói, bạn có thể sử dụng ván gỗ hoặc lớp phủ giấy dầu để tạo thêm một lớp chống thấm thứ hai, gia tăng độ bền và khả năng chống chịu của mái nhà trước những yếu tố thời tiết bất lợi.
Một số lưu ý quan trọng khi thiết kế và thi công mái ngói
Thi công mái ngói siêu nhẹ đúng quy chuẩn là một yếu tố quyết định đến độ bền và tính thẩm mỹ của ngôi nhà. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp bạn đảm bảo chất lượng và an toàn cho mái ngói:
Lựa chọn vật liệu chất lượng
Vật liệu xây dựng đóng vai trò then chốt trong việc gia tăng tuổi thọ và độ an toàn cho công trình. Sử dụng vật liệu đạt tiêu chuẩn kiểm định không chỉ giúp mái nhà bền vững theo thời gian mà còn đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng. Việc lựa chọn đúng loại ngói và khung kèo thép chất lượng sẽ làm giảm nguy cơ xuống cấp, hư hỏng do thời tiết và tác động bên ngoài.
Thiết kế phù hợp với công trình
Mỗi công trình đều có những đặc điểm và yêu cầu khác nhau về kết cấu mái. Một thiết kế phù hợp sẽ không chỉ đảm bảo sự an toàn mà còn tăng tính thẩm mỹ cho ngôi nhà. Việc tính toán đúng tải trọng, độ dốc và hệ thống thoát nước là điều cần thiết để đảm bảo mái ngói hoạt động hiệu quả, tránh tình trạng thấm dột hoặc sụt lún.
Thi công chính xác và an toàn
Thi công là giai đoạn quan trọng quyết định chất lượng tổng thể của công trình. Để đảm bảo mái nhà có kết cấu vững chắc, việc chọn đơn vị thi công uy tín và đội ngũ thợ lành nghề là rất quan trọng. Quy trình thi công phải được thực hiện một cách cẩn thận, tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn, từ việc lắp đặt khung kèo thép đến quá trình lợp ngói.
Bảo trì định kỳ
Sau khi hoàn thành công trình, việc bảo trì định kỳ cũng là điều không thể thiếu. Kiểm tra và bảo dưỡng mái ngói sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, từ đó kéo dài tuổi thọ của mái nhà và đảm bảo tính an toàn cho ngôi nhà của bạn.
Bài viết trên đã mang đến cho bạn những kiến thức cơ bản về cấu tạo mái ngói chuẩn. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn có thêm sự hiểu biết cần thiết, để quá trình thi công ngôi nhà của bạn trở nên hoàn hảo và đạt được chất lượng cao nhất.